Bài viết cung cấp cho các bạn bảng tra hệ số rò rỉ tối đa khuyến cáo cho hệ thống quạt và đường ống gió tương ứng áp suất làm việc từ ASHRAE. Hãy cùng Bảo Hưng tham khảo ngay bài viết Bảng kiểm tra lưu lượng rò rỉ đường ống gió theo ASHRAE dưới đây nhé.
1. Bảng kiểm tra lưu lượng rò rỉ đường ống gió theo ASHRAE
Trong hệ thống điều hòa không khí và thông gió tại các dự án lớn thì hệ thống quạt + đường ống gió với đa dạng các kiểu hệ thống như các hệ thống cấp gió tươi, gió thải, thông gió sự cố và cả các hệ thống đặc biệt như AHU, PAU, HWRU, MAU… chiếm diện tích lắp đặt lớn nhất so với các hệ thống khác.
Bên cạnh đó để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả đúng với mục tiêu thiết kế đặt ra thì việc sản xuất, lắp đặt cũng như kiểm tra sự rò rỉ của chúng cũng rất quan trọng.
Nhắc đến đường ống gió thì chắc chắn các bạn đều đã quen thuộc với tiêu chuẩn SMACNA về ống gió và tiêu chuẩn DW.
Cũng tương tự như tiêu chuẩn SMACNA nhưng tài liệu ASHRAE trình bày, sắp xếp một cách trực quan hơn với các bảng tra và phân tích cụ thể theo kiểu hệ thống giúp người xem có thể dễ dàng hình dung và sử dụng.
Ví dụ: Cho hệ thống đường ống gió với các vị trí ống gió tương ứng 1, 2, 3 như bảng 4 dưới đây. Trong đó vị trí 1, 2 là các kiểu vị trí điển hình còn vị trí 3 là đường ống ngoài trời.
Trong bảng 4 ta thấy các phân tích sau:
1. Tỷ lệ rò rỉ cho phép (%) được tính toán ứng với từng vị trí ống gió khác nhau trong cùng 1 hệ thống.
2. Từ tỷ lệ rò rỉ (%) ta xác định được lưu lượng rò rỉ qua ống gió tối đa cho phép ứng với từng vị trí ống gió khác nhau trong hệ thống.
3. Tỷ lệ rò rỉ lưu lượng cho phép tổng của hệ thống quạt + đường ống gió được xác định bởi tổng tỉ lệ (%) rò rỉ ở từng vị trí ống khác nhau.
2. Tầm quan trọng của việc kiểm tra rò rỉ đường ống gió trong hệ thống HVAC
Trong thực tế vận hành hệ thống HVAC, rò rỉ đường ống gió là một trong những nguyên nhân gây tổn thất năng lượng lớn nhất nhưng lại dễ bị bỏ qua trong giai đoạn thi công và nghiệm thu. Khi xảy ra rò rỉ, không khí được vận chuyển qua hệ thống quạt sẽ không đến đúng vị trí yêu cầu, dẫn đến:
Giảm hiệu quả thông gió hoặc điều hòa tại các khu vực sử dụng.
Quạt phải tăng tải để bù áp, gây tiêu tốn năng lượng và giảm tuổi thọ thiết bị.
Mất cân bằng lưu lượng giữa các khu vực trong cùng một hệ thống.
Làm sai lệch kết quả thiết kế, gây ảnh hưởng đến môi trường sạch (đặc biệt nghiêm trọng với các hệ thống phòng sạch, phòng mổ, xưởng dược phẩm…).
Việc kiểm soát tỷ lệ rò rỉ trong giới hạn cho phép là yêu cầu bắt buộc theo các tiêu chuẩn quốc tế như ASHRAE, SMACNA, DW144. Trong đó, ASHRAE cung cấp bảng kiểm tra định lượng giúp kỹ sư tính được lưu lượng rò rỉ tối đa cho phép, theo từng loại ống gió, mức áp suất làm việc và vị trí lắp đặt cụ thể.
3. Ứng dụng bảng kiểm tra rò rỉ của ASHRAE trong thiết kế và nghiệm thu
Bảng tra rò rỉ của ASHRAE được xây dựng dựa trên các phân vùng ống gió trong hệ thống. Mỗi phân vùng sẽ có hệ số rò rỉ tối đa cho phép, tính theo tỷ lệ % lưu lượng gió thiết kế tại đoạn ống đó. Từ đó, kỹ sư và giám sát có thể xác định:
Mức độ cho phép rò rỉ riêng biệt cho từng đoạn ống gió (ví dụ: trục chính, ống nhánh, ống đi ngoài trời…).
Tổng lưu lượng rò rỉ toàn hệ thống (cộng dồn từ các phân đoạn).
Đối chiếu với thực tế đo kiểm bằng máy (blower door test, flow hood, smoke test…) để xác định đường ống nào vượt ngưỡng cho phép.
Ví dụ ứng dụng thực tế:
Một hệ thống cấp gió tươi có tổng lưu lượng thiết kế 20.000 CMH.
Theo bảng ASHRAE, đoạn trục chính (vị trí 1) cho phép rò rỉ 3%, nhánh (vị trí 2) cho phép 5%, và đoạn ngoài trời (vị trí 3) tối đa 1.5%.
Nếu đoạn trục chính vận chuyển 10.000 CMH → lưu lượng rò rỉ tối đa cho phép: 10.000 × 3% = 300 CMH.
Đo thực tế nếu vượt mức này → cần siết kín lại mối nối, kiểm tra lớp băng keo, gioăng hoặc cấu tạo mặt bích.
4. Biện pháp hạn chế rò rỉ và tiêu chuẩn thi công đúng
Để đạt được yêu cầu về rò rỉ theo tiêu chuẩn, cần chú ý ngay từ giai đoạn thiết kế – gia công – lắp đặt:
Lựa chọn cấp ống gió phù hợp: Các cấp kín khí (seal class) được quy định trong SMACNA và ASHRAE, với mức kín khí cao nhất là Seal Class A – phù hợp với hệ thống có áp suất cao hoặc yêu cầu khắt khe (phòng sạch, phòng mổ).
Thi công chuẩn xác: Sử dụng keo trét kín tại các mối ghép, siết mặt bích đúng lực, dùng gioăng cao su chuẩn kỹ thuật. Ở các vị trí có khả năng rung (gần quạt), nên dùng đoạn nối mềm chuyên dụng để hạn chế hở khí.
Kiểm tra bằng máy chuyên dụng: Sau lắp đặt, thực hiện kiểm tra rò rỉ bằng máy đo lưu lượng hoặc test khói để phát hiện điểm rò rỉ tiềm ẩn.
Đào tạo kỹ thuật thi công cho đội ngũ nhân công: Đảm bảo mọi công đoạn thi công đều bám sát quy trình và được giám sát chặt chẽ.
Việc kiểm soát rò rỉ đường ống gió không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao hiệu suất, giảm chi phí vận hành và kéo dài tuổi thọ hệ thống HVAC. Bảng kiểm tra rò rỉ theo ASHRAE là công cụ hữu ích, giúp các kỹ sư dễ dàng xác định giới hạn cho phép, giám sát thi công và nghiệm thu chính xác.
Bảo Hưng khuyến nghị các chủ đầu tư, tư vấn giám sát và nhà thầu cơ điện nên áp dụng nghiêm ngặt tiêu chuẩn này trong mọi dự án – đặc biệt là các công trình yêu cầu cao về môi trường và tiết kiệm năng lượng.
5. FAQ – Các câu hỏi thường gặp về rò rỉ đường ống gió
1. Rò rỉ đường ống gió có ảnh hưởng lớn đến hệ thống HVAC không?
Có, rò rỉ đường ống gió ảnh hưởng rất lớn. Khi không khí bị rò rỉ, hệ thống sẽ mất cân bằng lưu lượng, khiến một số khu vực không được làm mát hoặc thông gió đủ. Quạt phải hoạt động với công suất cao hơn để bù lại, gây tiêu tốn điện năng, giảm tuổi thọ thiết bị và làm sai lệch kết quả thiết kế ban đầu.
2. Tiêu chuẩn ASHRAE và SMACNA có khác nhau không?
Cả hai tiêu chuẩn ASHRAE và SMACNA đều là các tiêu chuẩn uy tín về ống gió. SMACNA tập trung vào các tiêu chuẩn về gia công, chế tạo và lắp đặt ống gió, còn ASHRAE cung cấp các tiêu chuẩn về hiệu suất và hệ số rò rỉ cho phép của hệ thống. Thông thường, các kỹ sư thiết kế sẽ sử dụng cả hai tiêu chuẩn này để đảm bảo hệ thống đạt chất lượng cao nhất.
3. Tỷ lệ rò rỉ cho phép được tính như thế nào?
Tỷ lệ rò rỉ cho phép được tính toán dựa trên mức áp suất làm việc của ống gió và vị trí lắp đặt trong hệ thống. Ví dụ, các đoạn ống gió có áp suất cao hoặc đi ngoài trời sẽ có tiêu chuẩn về rò rỉ khắt khe hơn so với các đoạn ống nhánh áp suất thấp. Tiêu chuẩn ASHRAE cung cấp các bảng tra cụ thể giúp kỹ sư dễ dàng xác định tỷ lệ rò rỉ tối đa cho phép này.
4. Có thể tự kiểm tra rò rỉ đường ống gió không?
Bạn có thể tự kiểm tra bằng cách đơn giản như dùng tay cảm nhận hoặc dùng một miếng giấy nhỏ để kiểm tra xem có luồng khí thoát ra từ các mối nối, mặt bích hay không. Tuy nhiên, cách này chỉ mang tính tương đối. Để kiểm tra chính xác, cần sử dụng các thiết bị chuyên dụng như máy đo lưu lượng (blower door test) hoặc phương pháp test khói, và cần được thực hiện bởi kỹ thuật viên có chuyên môn.
Với những thông tin mà Bảo Hưng cung cấp trên mong rằng sẽ hữu ích với bạn. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc hay quan tâm tới dịch vụ thiết kế thi công hệ thống điều hòa, cấp khí tươi thì hãy đặt tư vấn online ngay nhé !
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI BẢO HƯNG
Hotline: 08.1800.1588
Email: info@baohung.co
Chúng tôi luôn sẵn lòng phục vụ!
