Khu vực nhà bếp của các dự án luôn yêu cầu tính tiện nghi cao, chính vì vậy mà việc tính toán thông gió của bếp tác động đến các khu vực liền kề luôn nhận được nhiều sự quan tâm. Hãy cùng Bảo Hưng tham khảo bài viết dưới đây để có thể nắm được cách cân bằng gió cho hệ thống bếp thương mại nhé.
1. Hệ thống bếp thương mại
Hệ thống bếp thương mại thông thường là các không gian bếp lớn tiện nghi với nhiều hệ thống M-E được thiết kế mà hệ thống thông gió là một trong những thành phần chính.
Dạng công trình mà bạn thường thấy nhất đó là không gian bếp tại các nhà hàng tiệc cưới hoặc khách sạn. Với các không gian liền kề nhau như bếp, khu vực khách ăn, toilet… và lưu lượng gió tại bếp thường rất lớn so với không gian gần đó nên việc cân bằng gió là điều rất cần thiết.
2. Ví dụ về việc cân bằng gió cho không gian bếp nhà hàng
Căn cứ phân tích từ tiêu chuẩn ASHRAE, phân tích ví dụ hình A1:
Các chụp hút bếp trong không gian bếp sẽ đươc thông gió bằng quạt hút và quạt cấp gió bổ sung (MUA) đặt trên mái.
Bên cạnh đó không khí sẽ đươc bổ sung bằng không khí lạnh từ nhánh ống gió của thiết bị làm lạnh không khí như AHU hoặc FCU tại không gian ăn uống.
Việc tính toán lưu lượng sao cho áp suất trong không gia bếp là áp âm để đảm bảo mùi thức ăn hoặc khói không tràn ra khu vực ăn uống.
Các thông số tính được cân bằng và phân tích cụ thể theo Table A-1 sau đây:
3. Tại sao phải cân bằng gió trong hệ thống bếp thương mại?
Trong hệ thống HVAC tổng thể của một nhà hàng hoặc khách sạn, khu vực bếp thương mại là không gian phát sinh nhiệt, độ ẩm và mùi nặng nhất. Các thiết bị như bếp gas, lò nướng, chảo chiên, bếp hấp… tỏa ra lượng nhiệt cực lớn kèm theo khói, hơi dầu mỡ và hơi nước. Nếu không kiểm soát tốt bằng thông gió và cân bằng áp suất, những chất này có thể dễ dàng lan ra các không gian liền kề như phòng ăn, hành lang, thậm chí cả khu vệ sinh – ảnh hưởng nghiêm trọng đến trải nghiệm của khách hàng.
Do đó, cân bằng gió không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là giải pháp thiết yếu để:
Duy trì chất lượng không khí trong lành cho khu vực ăn uống.
Đảm bảo hiệu quả hút khói, hút mùi tại chụp hút.
Tránh hiện tượng “gió cuốn ngược” khói mùi vào phòng khách.
Tối ưu hóa hiệu suất làm việc của nhân viên bếp và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc cân bằng gió
Để thiết kế một hệ thống cân bằng gió hiệu quả trong bếp thương mại, kỹ sư cần xét đến nhiều yếu tố:
Tổng lưu lượng hút từ các chụp hút bếp (hoods): Đây là yếu tố chính tạo ra áp âm trong phòng bếp. Các loại bếp sử dụng khác nhau (bếp chiên, bếp nướng, bếp xào…) có mức lưu lượng hút khuyến cáo khác nhau, thông thường từ 2.000 đến 6.000 CMH (m³/h) mỗi chụp.
Lưu lượng gió cấp bù (Make-Up Air – MUA): Là lượng gió cấp vào để bù đắp lại không khí bị hút ra. MUA có thể đến từ hệ thống riêng hoặc lấy từ nhánh phụ của AHU/FCU trong hệ thống lạnh.
Tỷ lệ cân bằng gió: Áp dụng tiêu chuẩn ASHRAE, thường thiết lập áp suất âm nhẹ (từ 5 đến 15 Pa) trong bếp để giữ mùi lại bên trong. Nghĩa là lưu lượng hút ra (Exhaust) lớn hơn lưu lượng cấp vào (Supply) khoảng 10–20%.
Vị trí và chiều cao lắp đặt chụp hút và MUA: Gió cấp bổ sung nên được cấp từ phía sau hoặc hai bên khu vực làm bếp, tránh thổi trực tiếp vào bếp gây loạn luồng và giảm hiệu quả hút.
Thiết kế hệ thống cấp khí tươi gián tiếp từ các không gian khác: Trong nhiều mô hình, gió lạnh từ FCU hoặc AHU cấp cho khu ăn uống có thể tràn qua bếp. Cần điều chỉnh hướng và lưu lượng để hỗ trợ cân bằng khí hiệu quả.
5. Giải pháp cân bằng gió hiệu quả cho bếp thương mại
Dưới đây là một số giải pháp thực tế mà kỹ sư có thể áp dụng:
Sử dụng quạt hút có biến tần (VFD) để điều chỉnh lưu lượng hút linh hoạt theo nhu cầu vận hành, giúp duy trì áp suất ổn định trong khu bếp.
Tích hợp cảm biến áp suất chênh lệch giữa phòng bếp và khu vực ăn uống để kiểm soát tự động tốc độ quạt hút và quạt cấp.
Thiết kế hệ thống MUA riêng biệt: Hệ thống cấp bù không khí nên đi độc lập, có lọc bụi, làm mát sơ bộ nếu cần, nhằm duy trì chất lượng không khí cho bếp mà không phụ thuộc hoàn toàn vào hệ thống lạnh.
Tiêu âm và giảm ồn: Vì lưu lượng hút và cấp lớn nên cần bố trí tiêu âm trên ống gió và miệng gió để giảm tiếng ồn ảnh hưởng đến người dùng.
Kiểm soát phân vùng áp suất: Với các khu vực bếp, vệ sinh và khu ăn uống liền kề, cần thiết kế phân vùng áp suất rõ ràng:
Bếp: Áp âm (để giữ mùi).
Vệ sinh: Áp âm hơn bếp (để mùi không lan).
Khu ăn uống: Áp dương nhẹ (để ngăn mùi xâm nhập).
Cân bằng gió trong hệ thống bếp thương mại là một khâu quan trọng trong thiết kế HVAC tổng thể, vừa mang tính kỹ thuật, vừa ảnh hưởng đến vận hành và trải nghiệm người dùng cuối. Việc lựa chọn đúng tỷ lệ cấp – hút, bố trí hợp lý các hệ thống MUA, sử dụng công nghệ cảm biến và điều khiển thông minh không chỉ giúp bếp hoạt động hiệu quả, tiết kiệm năng lượng mà còn đảm bảo môi trường không khí sạch sẽ, tiện nghi cho toàn bộ công trình.
6. FAQ – Các câu hỏi thường gặp về cân bằng gió cho bếp thương mại
1. Tại sao phải giữ áp suất âm trong khu bếp?
Việc giữ áp suất âm trong khu bếp là một nguyên tắc thiết kế quan trọng. Nó có tác dụng ngăn khói, hơi dầu mỡ và mùi thức ăn lan ra các khu vực liền kề như phòng ăn hoặc hành lang. Áp suất trong bếp thấp hơn sẽ tạo ra một lực hút tự nhiên, giữ toàn bộ không khí ô nhiễm lại bên trong và đưa ra ngoài qua chụp hút.
2. Lưu lượng gió cấp bù (MUA) là gì và có cần thiết không?
MUA (Make-Up Air) là lượng không khí sạch được cấp vào bếp để bù đắp lại lượng không khí bị hút ra bởi chụp hút. MUA là rất cần thiết vì nếu không có, hệ thống hút sẽ tạo ra áp suất âm quá lớn, gây khó khăn cho việc đóng/mở cửa, làm giảm hiệu quả hút mùi và có thể gây nguy hiểm cho nhân viên bếp.
3. Cân bằng gió cho bếp thương mại có phức tạp hơn thông gió thông thường không?
Có, phức tạp hơn nhiều. Cân bằng gió cho bếp thương mại đòi hỏi phải tính toán chính xác nhiều yếu tố như lưu lượng hút từ các chụp hút, lưu lượng gió cấp bù, và đặc biệt là sự tương tác giữa khu vực bếp với các không gian liền kề. Sai sót trong tính toán có thể làm giảm hiệu quả hút mùi, gây lãng phí năng lượng và ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách hàng.
4. Có thể dùng quạt hút thông thường thay thế cho hệ thống thông gió bếp chuyên nghiệp không?
Không nên. Quạt hút thông thường thường không đủ công suất để xử lý lượng khói, hơi dầu mỡ và nhiệt lượng lớn từ bếp thương mại. Hệ thống thông gió bếp chuyên nghiệp được thiết kế với quạt hút có công suất lớn, chụp hút được tối ưu hóa và có hệ thống lọc dầu chuyên dụng, đảm bảo hút sạch mùi và an toàn cho thiết bị.
5. Việc sử dụng quạt có biến tần (VFD) có lợi ích gì?
Việc sử dụng quạt có biến tần (VFD) mang lại nhiều lợi ích:
- Kiểm soát lưu lượng linh hoạt: VFD cho phép điều chỉnh tốc độ quạt hút theo nhu cầu thực tế của bếp, ví dụ: hút mạnh khi nấu nướng và giảm tốc độ khi không sử dụng.
- Tiết kiệm điện: Điều chỉnh tốc độ quạt giúp giảm đáng kể lượng điện tiêu thụ.
- Duy trì áp suất ổn định: VFD kết hợp với cảm biến áp suất có thể tự động điều chỉnh để giữ áp suất âm trong bếp ở mức lý tưởng, đảm bảo hiệu quả hút mùi tối ưu.
Với những thông tin mà Bảo Hưng cung cấp trên mong rằng sẽ hữu ích với bạn. Nếu bạn vẫn còn thắc mắc hay quan tâm tới dịch vụ thiết kế thi công hệ thống điều hòa, cấp khí tươi thì hãy đặt tư vấn online ngay nhé !
CÔNG TY TNHH ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN THƯƠNG MẠI BẢO HƯNG
Hotline: 08.1800.1588
Email: info@baohung.co
Chúng tôi luôn sẵn lòng phục vụ!
